της Λένας Μαντά
Ομολογώ ότι το έπιασα με προκατάληψη διότι τι να περιμένεις από μια συγγραφέα που σχεδόν κάθε καλοκαίρι έχει γράψει και εκδώσει νέο βιβλίο για να προλάβει τους αναγνώστες της ξαπλώστρας. Μπορεί βέβαια να είναι απλώς πολυγραφότατη και ο εκδοτικός της οίκος να είναι πιεστικός. Όπως και να έχει, ήταν ένα βιβλίο χαρισμένο στη μαμά μου, που βρήκα στο τραπεζάκι στο χωριό και δεν είχα κάτι άλλο να διαβάσω.
Έτσι και η αρχή μου φάνηκε τετριμμένη, πραγματικά πόσες φορές θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί σαν λογοτεχνικό εύρημα το γεγονός ότι η Κωνσταντινούπολη είχε πολλά ονόματα; Προς στιγμή νόμιζα πως διάβαζα επανάληψη του Κωνσταντίνου και Ελένης, που ο Κατακουζινός νόμιζε ότι ήταν συγγραφέας και ξεκινούσε κάθε παράγραφο με μια παραλλαγή του "Η νύχτα πέφτει στην Κωνσταντινούπολη..."
Η εξέλιξη της ιστορίας ήταν πολύ καλύτερη, γνωρίζοντας τους χαρακτήρες του βιβλίου γινόσουν μέρος ενός κόσμου που φαινόταν τόσο μακρινός, ενώ πρόκειται για γεγονότα της σύγχρονης ιστορίας. Η ζωή στην Πόλη φαίνεται γνώριμη ενώ δεν έχω καθόλου τέτοιες ρίζες. Οι ήρωες του βιβλίου γίνονται συμπαθείς με τα προτερήματα και τα ελαττώματά τους. Μα το πιο σημαντικό που πετυχαίνει η συγγραφέας στο πρώτο μέρος του βιβλίου της είναι να σε κάνει συμμέτοχο στο δράμα των ηρώων. Διότι όσα ιστορικά κείμενα ή αναφορές και αν έχεις διαβάσει για τα Σεπτεμβριανά στην Κωνσταντινούπολη, αν δεν μπεις στη θέση του άλλου και δεν τα δεις τα γεγονότα μέσα από τα μάτια αυτού που υπέφερε, δεν νιώθεις το δράμα και τη βιαιότητα των γεγονότων. Όσο και αν σκέφτεσαι ότι πρόκειται για ένα μυθιστόρημα και η ηρωίδα δεν είναι αληθινή, δεν φεύγει από το μυαλό σου ότι πολλοί άλλοι πραγματικοί Πολίτες υπέφεραν τα ίδια ή και χειρότερα βασανιστήρια.
Το δεύτερο μέρος δεν με ενθουσίασε τόσο πολύ. Η ζωή της Θεανώς στην Αθήνα είχε ενδιαφέρον ως προς τις δυσκολίες που αντιμετώπισε ως "Τουρκόσπορος". Μια οπτική που δεν έχει πιστεύω εξερευνηθεί αρκετά. Πώς ένας άνθρωπος ξένος παντού μπορεί να σταθεί στα πόδια του και να χτίσει; Είμαστε ως έθνος τόσο ρατσιστές ακόμα και αναμεταξύ μας. Τετρακόσια χρόνια σκλαβιάς και για την Ελλάδα αλλά μόνο οι άλλοι είναι τουρκόσποροι; Θα ήθελα να είχε κινηθεί σε αυτό το μοτίβο η συγγραφέας προτού το μπλέξει με το ερωτικό τρίγωνο. Στο οποίο δεν σε άφηνε να διαλέξεις με ποιον αξίζει να ταυτιστείς ή έστω να συμπαθήσεις. Ίσως επειδή σε τέτοιες αδιέξοδες σχέσεις κανένας δεν είναι άσφαλτος.
Η συγγραφέας γκρεμίζει την ηρωίδα της οδηγώντας την σε επιλογές που πληγώνουν τους πάντες γύρω της και ενώ στο τέλος τα πετυχαίνει όλα όσα ήθελε ακόμη και την πραγματική ευτυχία, σαν αναγνώστη σε αφήνει μετέωρο διότι δεν πιστεύεις ότι της αξίζει ύστερα από όσα έκανε. Από την άλλη όμως αν ερωτηθείς δεν έχει βασανιστεί αρκετά η Θεανώ τόσο στην Πόλη όσο και στην Αθήνα, αυθόρμητα θα πεις ναι. Αν κάποιος έχει περάσει πολλά, χωρίς να φταίει ο ίδιος τις περισσότερες φορές, δικαιούται να ξεσπά σε όλο τον κόσμο;
Τραγική ηρωίδα και εκεί που κάποιοι απλώς βλέπουν ένα καλοκαιρινό άρλεκιν με έρωτες και επιφανειακούς χαρακτήρες, εγώ βλέπω μια αφορμή για να σκεφτείς θέματα βαθύτερα.
Food for thought, λέμε...
Ομολογώ ότι το έπιασα με προκατάληψη διότι τι να περιμένεις από μια συγγραφέα που σχεδόν κάθε καλοκαίρι έχει γράψει και εκδώσει νέο βιβλίο για να προλάβει τους αναγνώστες της ξαπλώστρας. Μπορεί βέβαια να είναι απλώς πολυγραφότατη και ο εκδοτικός της οίκος να είναι πιεστικός. Όπως και να έχει, ήταν ένα βιβλίο χαρισμένο στη μαμά μου, που βρήκα στο τραπεζάκι στο χωριό και δεν είχα κάτι άλλο να διαβάσω.
Έτσι και η αρχή μου φάνηκε τετριμμένη, πραγματικά πόσες φορές θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί σαν λογοτεχνικό εύρημα το γεγονός ότι η Κωνσταντινούπολη είχε πολλά ονόματα; Προς στιγμή νόμιζα πως διάβαζα επανάληψη του Κωνσταντίνου και Ελένης, που ο Κατακουζινός νόμιζε ότι ήταν συγγραφέας και ξεκινούσε κάθε παράγραφο με μια παραλλαγή του "Η νύχτα πέφτει στην Κωνσταντινούπολη..."
Η εξέλιξη της ιστορίας ήταν πολύ καλύτερη, γνωρίζοντας τους χαρακτήρες του βιβλίου γινόσουν μέρος ενός κόσμου που φαινόταν τόσο μακρινός, ενώ πρόκειται για γεγονότα της σύγχρονης ιστορίας. Η ζωή στην Πόλη φαίνεται γνώριμη ενώ δεν έχω καθόλου τέτοιες ρίζες. Οι ήρωες του βιβλίου γίνονται συμπαθείς με τα προτερήματα και τα ελαττώματά τους. Μα το πιο σημαντικό που πετυχαίνει η συγγραφέας στο πρώτο μέρος του βιβλίου της είναι να σε κάνει συμμέτοχο στο δράμα των ηρώων. Διότι όσα ιστορικά κείμενα ή αναφορές και αν έχεις διαβάσει για τα Σεπτεμβριανά στην Κωνσταντινούπολη, αν δεν μπεις στη θέση του άλλου και δεν τα δεις τα γεγονότα μέσα από τα μάτια αυτού που υπέφερε, δεν νιώθεις το δράμα και τη βιαιότητα των γεγονότων. Όσο και αν σκέφτεσαι ότι πρόκειται για ένα μυθιστόρημα και η ηρωίδα δεν είναι αληθινή, δεν φεύγει από το μυαλό σου ότι πολλοί άλλοι πραγματικοί Πολίτες υπέφεραν τα ίδια ή και χειρότερα βασανιστήρια.
Το δεύτερο μέρος δεν με ενθουσίασε τόσο πολύ. Η ζωή της Θεανώς στην Αθήνα είχε ενδιαφέρον ως προς τις δυσκολίες που αντιμετώπισε ως "Τουρκόσπορος". Μια οπτική που δεν έχει πιστεύω εξερευνηθεί αρκετά. Πώς ένας άνθρωπος ξένος παντού μπορεί να σταθεί στα πόδια του και να χτίσει; Είμαστε ως έθνος τόσο ρατσιστές ακόμα και αναμεταξύ μας. Τετρακόσια χρόνια σκλαβιάς και για την Ελλάδα αλλά μόνο οι άλλοι είναι τουρκόσποροι; Θα ήθελα να είχε κινηθεί σε αυτό το μοτίβο η συγγραφέας προτού το μπλέξει με το ερωτικό τρίγωνο. Στο οποίο δεν σε άφηνε να διαλέξεις με ποιον αξίζει να ταυτιστείς ή έστω να συμπαθήσεις. Ίσως επειδή σε τέτοιες αδιέξοδες σχέσεις κανένας δεν είναι άσφαλτος.
Η συγγραφέας γκρεμίζει την ηρωίδα της οδηγώντας την σε επιλογές που πληγώνουν τους πάντες γύρω της και ενώ στο τέλος τα πετυχαίνει όλα όσα ήθελε ακόμη και την πραγματική ευτυχία, σαν αναγνώστη σε αφήνει μετέωρο διότι δεν πιστεύεις ότι της αξίζει ύστερα από όσα έκανε. Από την άλλη όμως αν ερωτηθείς δεν έχει βασανιστεί αρκετά η Θεανώ τόσο στην Πόλη όσο και στην Αθήνα, αυθόρμητα θα πεις ναι. Αν κάποιος έχει περάσει πολλά, χωρίς να φταίει ο ίδιος τις περισσότερες φορές, δικαιούται να ξεσπά σε όλο τον κόσμο;
Τραγική ηρωίδα και εκεί που κάποιοι απλώς βλέπουν ένα καλοκαιρινό άρλεκιν με έρωτες και επιφανειακούς χαρακτήρες, εγώ βλέπω μια αφορμή για να σκεφτείς θέματα βαθύτερα.
Food for thought, λέμε...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου